Müslümanların dini ve kültürel hassasiyetlerini dikkate alan yaşlı bakım hizmetlerinin geleceği Frankfurt’ta mukim Victor-Gollancz-Haus (VGH) yaşlı bakımevinde gerçekleştirilen çalıştayda ele alındı.

Sozialdienst Muslimischer Frauen – Müslüman Kadınlar Sosyal Hizmet Federasyonu – (SmF) tarafından Müslüman teşkilatların sosyal hizmet alanında taşıyıcı teşkilat oluşturmaları sürecini ele alan bir çalıştay düzenlendi.

Çalıştaya SmF Başkanı Ayten Kılıçarslan, Wohlfahrtstelle Malikitische Gemeinde Başkanı Omar Kuntich, Ahmediya cemaatine ait An-Nusrat Sosyal hizmet derneği temsilcisi Saadat Ahmed, Türkische Gemeinde Deutschland temsilcisi Hamidou Bouba, Frankfurter Verband bakım hizmetleri eski müdürü Ute Bychowski, Frankfurt Türk cami dernekleri çalışma birliği kooordinatörü ve VGH göçmenler sorumlusu Dr. Hüseyin Kurt, VGH müdürü Martin Crede ve VGH bakim hizmetleri sorumlusu Malika Ouali dernek temsilcileri ve misafirler iştirak ettiler.

Federal Aile, Yaşlılar, Kadınlar ve Gençlik Bakanlığı’nın desteklediği kültürel ve dini hassasiyetleri dikkate alan yaşlı bakımının kurumsallaşması amacıyla desteklediği proje, altı çatı örgütü tarafından yürütülüyor. Projede yer alan örgütler AABF, An-Nusrat, IKW, SmF, TGD ve WMGD bir yandan kendi projelerini uygularken, diğer yandan da SmF‘in koordinesinde bir araya gelerek ortak adımları belirliyor ve istişarede bulunuyorlar.

Bu bağlamda düzenlenen çalıştayın açılışı yapan SmF başkanı Ayten Kılıçarslan, 2006 yılında hayata geçirilen Alman İslam Konferansı‘nın (DIK) 3. Döneminde örgütlü Müslümanların sosyal hizmet alanında taşıyıcı teşkilatlar oluşturması (muslimische Wohlfahrt) hedefi üzerinde hükümet temsilcileri kuruluş temsilcileri olarak çalıştıklarını ve DIK toplantılarına davet edilen kuruluşların sosyal hizmet kurumsallaşması için planlar yaptıklarını ve projeye dahil olan kuruluşların bazılarının bir araya gelerek daha yoğun birlikte çalışmak üzere bazı adımlar attıklarını belirtti, Mevcut proje kapsamında gerçekleştirdikleri uzmanlar değerlendirme çalıştayı için VGH yaşlı bakımevini seçmelerinin bir tesadüf olmadığını, VGH Huzurevinin kurucusu Ute Bychowski ve uzun yıllardır yaşlı müslümanlara ve göçmenlere danışmanlık yapan Dr. Hüseyin Kurt’un ve diğer çalışanlarının yaptıkları özverili çalışmaların bu alanda kurumsallaşmak isteyen herkese örnek teşkil etmesini arzuladıklarını belirtti. Müslüman yaşlılara yönelik sosyal hizmetlerin önemli alanlarından biri olan ve az sayıda örneği bulunan müslümanlara özel konsepte sahip huzurevleri arasında en köklü ve en dikkat çeken VGH’ın uygulamasını yerinde görmek ve benzeri çalışmalar yapmak üzere çalıştaya katılan üye derneklerin değerli fikirler ve vizyonla bu çalıştaydan ayrılacaklarını umduklarını söyledi.

Çalıştaya iştirak eden dört kuruluşun temsilcilerinin yaptıkları selamlama konuşmalarının ardından Ute Bychowski son 20 yılda dini ve kültürel hassasyietleri dikkate alan yaşlı bakım hizmeti temelleri ve siyasi tesbitler başlığı altında bir sunum yaptı. Sunumunda 1995 yılında Almanya sosyal sistemine bakım hizmetlerinin, emeklilik, hastalık ve işsizlik sigortasının yanında dördüncü sosyal hizmet/güvenlik alanı olarak hayata geçirilmesinden günümüze kadar gelişim ve modernizasyon amacıyla çıkarılan yasalar hakkında özet bilgi verdi.

Çesitli bakım modelleri hakkında bilgi veren Bychowski, beş milyona yakın insanın dört milyondan fazlası, yakınları ya da „ambulante Hilfe“ adı verilen gezici bakım hizmeti servisleri tarafından hizmet görürken, bir milyona yakını bakım evlerinde ikamet eden insana dikat çekti. Bakım hizmeti görenler ile ilgili istatistiklikler göçmenlerin kökeni yada dini inançlarına göre tasnif edilmediği için, hangi millet ve dini inançtan ne kadar bakım ihtiyacı olan insan olduğunu sağlıklı tesbit etmek imkansız olduğu için ancak tahmini sayılardan yola çıkılıyor. Buna göre dört-beş yüzbin göçmen kökenli insanın bakım kademesi alıp bakım hizmeti gördüğü tahmin ediliyor. Bu rakamlara göre bakım hizmeti alan göçmenlerin büyük çoğunluğu kendi evinde bakılıyor ve böylece sosyal devleti büyük bir maddi yükten kurtarıyorlar.

Ülkenin demografik yapısı yaşlı bakımı konusunda bir takım yenilikleri ve tedbirleri zorunlu kılıyor. Çalışan ve sosyal sigorta kesintileri ile sosyal güvenlik sistemini ayakta tutan genç nesillerin her yıl azalması, insan ömrünün uzaması, savaş sonrası dünyaya gelen nesilde doğurganlık oranının yüksek olması gibi nedenler, başta bakım evleri olmak üzere, bakım sigortası kapsamındaki harcamaların ve sosyal sigorta sisteminin geleceğine dair endişerelerin giderek artmasına neden oluyor.

Çalıştayda katılımcıların katkısıyla „World-Café“ metodu uygulanarak ele alınan problemler, ihtiyaçlar ve fırsatlar, özellikle göçmen kökenli Müslüman yaşlıların sorunlarının karmaşıklığı ve buna rağmen imkan ve fırsatların da bir o kadar fazla olduğu sonucunu ortaya çıkardı.

Çalıştayın ikinci bölümünde Bychowski ve Dr. Kurt, VGH’da 20 yıldır verilmekte olan Müslümanların dini ve kültürel hassasiyetlerini dikkate alan yaşlı bakım hizmetinin tarihi gelişimi ve hizmetin içeriği hakkında bilgi verdiler. Dr. Hüseyin Kurt 2008 yılından bu yana göçmenler sorumlusu olarak görev yaptığı VGH’da ilk yıllarda en önemli görevinin, verilmekte ve geliştirilmekte olan Müslümanların dini ve kültürel hassasiyetlerini dikkate alan yaşlı bakım hizmetlerini Frankfurt ve çevresinde hedef kitleye, yani Müslüman topluma tanıtmak olduğu belirterek bu çalışmaları sırasında karşılaştıkları zorukları ve bu zorlukları nasıl aştıklarını anlattı. VGH’nın başarı olmasında en büyük etkenlerin, verilmekte olan hizmetin daha planlama safhasında Müslüman kuruluşlar ve cami dernekleri ile irtibata geçilip onların fikir ve desteğinin alınması, Müslüman kuruluş çevrelerinden eleman istihdam edilmesi ve bakım hizmeti gören Müslüman yaşlıların bakım evinin ayni bölümünde birbirine yakın olması ve böylece kendi aralarında, kendi inanç dil ve kültürleri içerisinde sosyalleşme imkan ve fırsati verilmesi tespitinde bulundu.

Katılımcılar Dr. Kurt ve M. Ouali rehberliğinde gruplar halinde VGH bakımevini gezerek huzurevi sakinlerine ve Müslümanlara özel verilen hizmetler hakkında bilgi verdiler.

Katılımcılar daha sonra grup çalışması yaparak, edindikleri bilgiler ve VGH’deki gözlemleri ve intibalarının mensubu oldukları kuruluşlar ve çevrelerindeki çalışmalarına nasıl ilham vereceği konusunda istişarede bulundular.

Çalıştayın değerlendirmesini yapan katılımcılar, VGH’nın hizmetlerinden etkilendiklerini ve bu hizmetlerin yapacakları yerel faaliyetlere ilham kaynağı olacağını belirttiler.