Bavyera eyalet parlamentosu seçimi 8 Ekim 2023'te gerçekleştirilecek. Peki, kimler aday olabilir, ne zaman ve nasıl seçilirler, kimlerin oy kullanma hakkı var ve birinci ile ikinci oy ne anlama geliyor? Bavyera'daki eyalet seçimleri hakkında bilmeniz gereken tüm detayları burada bulabilirsiniz!

Eyalet Seçimlerinde Kimler Seçilecek?

Bavyera, özgür bir eyalettir. Bu, vatandaşların hangi yasalara göre yaşayacaklarına kendilerinin karar verebildiği anlamına gelir. Ancak zaman kısıtlamaları nedeniyle bu her zaman pratik olmayabilir; bu yüzden vatandaşlar, kendileri adına yasa çıkaracak temsilcileri seçerler: Bavyera eyalet parlamentosunun üyeleri. Bu üyeler, seçim bölgelerine ve orantılı temsil sistemine dayalı olarak, genel, eşit, doğrudan ve gizli oyla oy kullanma hakkına sahip tüm vatandaşlar tarafından seçilir ve parlamentoyu oluştururlar.

Bavyera'da 2023 Eyalet Seçimleri Ne Zaman Yapılacak?

Eyalet seçimlerinin ne zaman yapılacağını belirten Eyalet Seçim Kanunu (LWG) 20. Madde şöyle der: "1. Eyalet hükümeti, seçim gününden en geç beş ay önce eyalet parlamentosu için seçim tarihini belirler. 2. Yeni seçim, bir önceki eyalet parlamentosunun seçildiği günden en erken 59 ay ve en geç 62 ay sonra (Anayasa'nın 16. maddesinin 1. paragrafının 3. cümlesi) veya fesih veya geri çağırmadan sonraki en geç altıncı Pazar günü gerçekleşir (Anayasa'nın 18. maddesinin 4. fıkrası)."

Bavyera'da son yapılan eyalet seçimi 14 Ekim 2018 tarihindeydi. Bu yüzden 2023'teki olağan eyalet seçimleri için 14 Eylül ile 14 Aralık 2023 arasındaki Pazar günleri veya resmi tatiller (Anayasa'nın 14. Maddesi) göz önünde bulundurulmuştur. Bu kapsamda, en erken seçim tarihi 17 Eylül 2023 Pazar ve en geç 10 Aralık 2023 Pazar olarak belirlenebilir.

Eyalet hükümeti, 13 Aralık 2022'de yapılan açıklamayla bir sonraki eyalet seçiminin 8 Ekim 2023'te gerçekleşeceğini duyurdu.

Bavyera'da Kimler Oy Kullanabilir?

Eyalet Seçim Yasası'nın (LWG) 1. maddesine göre, “Anayasanın 116. maddesinin 1. paragrafı kapsamındaki tüm Almanlar, oylama gününde Bavyera'daki eyalet seçimlerinde oy kullanma hakkına sahiptir eğer:

1. 18 yaşını doldurmuşlarsa,
2. Resmi ikametgahları en az üç aydır Bavyera'da bulunuyorsa ya da birden fazla ikametgahları varsa ana ikametgahları Bavyera'daysa, veya genellikle Bavyera'da yaşamaktaysa,
3. Mahkeme kararıyla 2. madde uyarınca oy kullanma hakkından mahrum bırakılmamışlarsa."

Landtag seçimlerinde nasıl oy verilir?

Her oy hakkına sahip kişiye posta yoluyla, kendisine tahsis edilen seçim bölgesi bilgisini içeren bir oy hakkı belgesi gönderilir. Eğer birisi seçim gününde bu yere gitmek istemez, ancak posta yoluyla oy kullanmayı tercih ederse, en geç 06.10.2023, saat 15.00'e (seçimden iki gün önce; § 24 Abs. 4 Satz 1 LWO) kadar oy pusulası için başvuruda bulunabilir. Bu başvuru belirsiz bir şekilde (yazılı ya da kişisel olarak) yapılır. Belediyenin seçim bilgilendirme kartını beklemeniz gerekmez.

Oyunu seçim bölgesinde kullanmayı tercih edenler, kimliklerini doğrulamak için fotoğraflı bir kimlik belgesine ihtiyaç duyarlar. Kendi kaleminizi getirebilirsiniz, ancak zorunlu değildir – yazma kalemleri mevcuttur (§ 41 Abs. 2 LWO).

Kim seçilecek?

Federal seçimlerde olduğu gibi Bavyera'daki eyalet seçimlerinde de birinci ve ikinci oylama var. Ancak iki seçim sistemi bazı açılardan farklılık göstermektedir.

• İlk Oy (Doğrudan Mandatlar)

Bavyera'nın her bölgesi eyalet parlamentosunu en az bir temsilci ile temsil etmelidir. Bu bağlamda, Bavyera toplamda 91 seçim bölgesine ayrılmıştır. Vatandaşlar, Bavyera eyalet seçimlerinde ilk oylarını, yerel ve bireysel olarak doğrudan bir adayı desteklemek için kullanırlar. Kazanmak için basit çoğunluğa ihtiyaç duyulur. Özel durumlarda, eğer diğer adaylar yalnızca yüzde 10'luk bir oran elde etmişse, yüzde 20 ile kazanmak mümkündür. Eyalet parlamentosunda sadece bu 91 doğrudan mandat olmuş olsaydı, bu durum adaletsiz olurdu: Kendi seçim bölgelerinde başarısız olan adaylara oy veren seçmenler, parlamentoya doğrudan bir temsilci gönderemezdi. Bu nedenle seçim sistemimizde bir ikinci aşama daha bulunmaktadır.

• İkinci Oy (Liste Mandatları)

Eyalet parlamentosundaki koltuk dağılımı, seçmenlerin tercihlerini mümkün olan en iyi şekilde yansıtmalıdır. Bu nedenle, Bavyera eyalet parlamentosundaki mandatların yaklaşık yarısı (toplam 180'in 89'u) aday listelerine tahsis edilmiştir. Partiler, her biri bir "seçim bölgesi" olarak adlandırılan yedi idari bölge için aday listeleri oluşturur. Bu listelerin uzunluğu değişkendir çünkü idari bölgeler, oy hakkına sahip nüfuslarına göre Bavyera eyalet parlamentosunda farklı sayıda koltuğa sahip olmaktadır. Vatandaşlar, ikinci oylarını kullanarak bu listelerden bir adayı seçerler ve böylece doğrudan adayların yanı sıra parlamentoya kimin gireceğine karar verirler.

Koltuk Dağılımı Nasıl Yapılıyor?

Seçim sonrasında partilerin birinci ve ikinci oylardan elde ettikleri toplam ("toplam oy") hesaplanır. Yüzde beşin altında oy alan bir parti Bavyera eyalet parlamentosuna giremez. Yüzde beş ve üzerinde oy alan partilere ait koltuk sayıları, her idari bölge için Sainte-Laguë/Schepers bölen yöntemiyle belirlenir. Örneğin, bir parti bir seçim bölgesinde birinci ve ikinci oyların toplamda yüzde 50'sini elde ederse, o bölgede mevcut olan koltukların yarısını kazanır. Bu durum, Bavyera eyalet seçimlerinde (federal seçimlerden farklı olarak) birinci oyun, doğrudan seçilen adayın seçilememesi halinde dahi "kaybolmayacağı" anlamına gelmektedir; her iki oy, sonucun belirlenmesinde birlikte dikkate alınır.

Kim koltuk kazanır?

Öncelikle, kendi seçim bölgelerinde birinci olan doğrudan adaylar, partilerinin ülke genelinde en az yüzde beş oy alması durumunda parlamentoya girer. Eğer belirli bir parti toplam oylarına dayanarak daha fazla sandalye hakkına sahipse, kişisel olarak en yüksek oyu alan liste adayları da parlamentoya dahil olur.

Artı ve Dengeleme Koltukları

Bir parti, bir hükümet bölgesinde ("seçim bölgesi") toplam oylarına dayanarak alması gerekenlerden daha fazla doğrudan koltuk kazanırsa ne olur? Bu oldukça nadir görülen bir durum, örneğin bir parti tüm doğrudan koltukları basit çoğunlukla kazandığında meydana gelir: bir seçim bölgesinde yüzde 46, diğerinde yüzde 39, üçüncüsünde yüzde 32 vb. Bu durumda bu parti, bu seçim bölgesi için koltukların yarısını kazanmış olur - toplam oyların sadece yüzde 35'ini aldığı halde. Ancak doğrudan seçilen temsilciler halkın doğrudan temsilcileridir, bu nedenle bu koltuk fazlası korunur. Genel sonucu yine de koltuk dağılımında yansıtmak için diğer partilere listelerindeki adaylar için ek koltuklar verilir. Kısacası: Her şeyin yeniden uyuşması için dengelenir. Bu şekilde, güç dengesi sonunda (yaklaşık olarak) aynı kalır ve seçim sonucunu en iyi şekilde yansıtır. Bu nedenle 18. seçim döneminde (2018 - 2023) Bavyera Eyalet Meclisi 205 temsilciden oluşmaktadır.

Bavyera Eyalet Seçimleri

Seçmenlerin belirlediği bir temsilci, yalnızca çok sıkı koşullar altında eyalet parlamentosu üyeliğini kaybedebilir. Görevin istemsiz olarak kaybedilmesi, milletvekilinin işlemiş olduğu bir suçtan dolayı en az bir yıl hapis cezasına mahkûm edilmesiyle gerçekleşebilir. Genellikle, bir eyalet parlamentosu üyesi, gönüllü olarak istifa ederek görevinden ayrılır. Bu, ailevi ya da kişisel nedenlerle ya da sıklıkla bölge idaresi, Federal Meclis veya Avrupa Parlamentosu seçimleri nedeniyle olabilir. Aksi halde, bir sonraki seçime kadar halkın seçimi en yüksek öncelik taşır.

Seçimden Sonra İlk Adımlar: Yeni Eyalet Parlamentosunun Yapacakları Nelerdir?

2023 yılında Bavyera'da gerçekleşen eyalet seçimlerinin ardından yeni parlamento seçildiğinde ilk yapılacak iş, eyalet parlamentosunun başkanının ve ardından başkanlık divanının seçilmesidir. Bu, eyalet parlamentosunun seçim döneminin sonuna kadar etkin bir şekilde çalışmasını ve temel görevlerini yerine getirmesini sağlar:

- Başbakanı seçmek ve hükümet üyelerini onaylamak

- Bavyera için kanunları kabul etmek

- Hükümeti ve onunla bağlantılı idari birimleri denetlemek

- Bavyera'nın eyalet bütçesi üzerinde karar almak. 

Kaynak: bayern.landtag.de